جناح آنلاین به نقل از سایت فرهنگی ورزشی گازال جناح

مطلب بسیار جالبی است که خواندن آن خالی از لطف نمی باشد

تأخر یا پس افتادگی فرهنگی، پاسخی به بیماری های اجتماعی در شهر جناح


اگبرن و نیم کف نام دوتن از جامعه شناسان امریکایی است که اولین بار مفهومcultural lag یا تأخر فرهنگی یا (پس افتادگی فرهنگی) را به کار بردند.

فرهنگ در یک تقسیم بندی کلی از دو جز تشکیل شده:۱- بعد مادی فرهنگ ۲- بعد معنوی فرهنگ.

به جزءِ مادی فرهنگ، تمدن هم گفته می شود . تمدن شامل هر چیزی است که ساخته بشر یا دست آورد انسان است. مثل ماشین، مبایل، اینترنت، میز، صندلی، کامپیوتر، کولر و . . . . .

جزء معنوی فرهنگ شامل آداب و رسوم، اعتقادات، عرف ، ارزشها، دین ، ادبیات، حقوق و قوانین، هنر و . . . . کلاً بعد معنوی فرهنگ مثل بعد مادی آن با دست انسان ساخته نمی شود و به قول خودمانی دست ساز نیست. اما جنبه مادی فرهنگ، دست ساز است.

حالا فرهنگ هر جامعه ای از این دو جز تشکیل شده است. تا زمانیکه این دو جز تشکیل دهنده فرهنگ با هم باشند و با هم تغییر کنند هیچ مشکلی پیش نمی آید. اما اگر یکی از این اجزا با سرعت بیشتری نسبت به دیگری حرکت کند جامعه دچار بیماری و آسیب و بحران خواهد شد.معمولاً فرهنگ مادی سریعتر از فرهنگ معنوی در حال تغییر است . اگر در یک جامعه ای یک جزء فرهنگی سریعتر از جزء دیگر حرکت و تغییر کند در اینصورت ما با تأخر یا پس افتادگی فرهنگی مواجه خواهیم بود. در شکل زیر این مسئله نشان داده شده است:
فرهنگ مادی(تمدن)………………………………………………………………………………..
فرهنگ معنوی…………..

شکل بالا پس افتادگی یا تأخر فرهنگی را به وضوح نشان می دهد. همانطوریکه ملاحظه می کنیم، فرهنگ مادی در این جامعه سرعت بیشتری داشته و تغییرات فراوانی را تجربه کرده اما فرهنگ معنوی نتوانسته خودش را با این تغییرات همراه کند و در مسابقه با جز مادی فرهنگ، از آن عقب مانده است. مثال خیلی ساده این قضیه رامی توان درباره جاده بندرلنگه به بستک زد. سال ها قبل جاده فعلی بندرلنگه به بستک برای عبور و مرور ماشین های پیکان، لندروور و جیپ خیلی خوب و مناسب بود. چون سرعت مثلاً جیپ و لندروور از ۸۰کیلومتر در ساعت? تجاوز نمی کرد. اما در حال حاضر این جاده پرخطر است چون ماشین های فعلی همه بیشتر از ۱۰۰کیلومتر در ساعت حرکت می کنند. پس جاده همان جاده است(فرهنگ معنوی) اما ماشین تغییر کرده(فرهنگ مادی) در نتیجه آمار تصادف و مرگ و میر جاده ای و قانون شکنی و . . . . افزایش می یابد.

در این مثال اگر جاده را بعنوان فرهنگ معنوی در نظر بگیریم می توان با تغییر آن از بروز خطر جلوگیری کرد. مثلاً فرض کنید اگر بجای جاده فعلی بندرلنگه-بستک، اداره راه بیاید و یک اتوبان درست کند!!…. دراینصورت حتماً آمار تصادف و تلفات این مسیر کاهش خواهد یافت.

در مثال قبل دیدیم که تمدن (نوع ماشین و اتومبیل) در حال تغییر بوده اما فرهنگ معنوی(جاده) ثابت و با تغییرات بسیار اندکی باقی ماند. به همین خاطر تلفات و بیماری ها افزایش یافت. فرهنگ مادی همیشه در حال پیشرفت سریع بوده و میل به تغییر دارد. این اجزای تشکیل دهنده فرهنگ، همواره در حال تغیر و تحول هستند. مثلاً ماشین همیشه در حال تغییر است. و هر روز نسبت به روز قبل پیشرفت های قابل توجهی در این صنعت ملاحظه می شود. یا فضای مجازی و ارتباط انسان ها از طریق رسانه های جمعی روز به روز تغییر بیشتری را تجربه می کند. گوشی موبایل و کیف و کفش و میز و صندلی و خلاصه همه ی آن چیزهایی که انسانها تولید می کنند همیشه در حال تغییر هستند. بعد از انقلاب صنعتی روند تغییرات و پیشرفت های بشر سرعت سرسام آوری به خود گرفت و در حال حاضر روز به روز به این سرعت افزوده می شود.

فرهنگ معنوی اما ثابت باقی مانده. در شهر جناح لباس عربی هنوز نشانه متدین بودن است(فرهنگ معنوی). مسجد هنوز فقط محل نماز خواندن است(فرهنگ معنوی) . پدر هنوز در خانواده حرف آخر را می زند(فرهنگ معنوی). بیشتر مردم به غیر از زبان مادریشان و تا حدودی فارسی به زبان بیگانه آشنایی ندارند(فرهنگ معنوی). هنوز اهالی این یکی از دهات جنوبی به این نتیجه نرسیده اند که همه اهل یک ولایتند(فرهنگ معنوی).هنوز ورزش در نگاه اکثریت منفی است(فرهنگ معنوی). سرانه مطالعه هنوز پایین است و کارمندان کتابخوانه شرفایی از اینکه مراجعه کننده ندارند گلایه ها دارند(فرهنگ معنوی).? هنوز و هنوز و هنوز و هنوز……….

همه مثال های بالا بیانگر این واقعیت است که فرهنگ معنوی در جناح کماکان بصورت سنتی به حیات خود ادامه می دهد. تغییرات در فرهنگ معنوی جناحی ها بسیار کند، ناملموس و آرام است. پس فرهنگ معنوی ما حرکت چندانی به سمت جلو نداشته است.

فرهنگ مادی(تمدن) در جناح اما وضعیت متفاوتی دارد. مردم برای رفت و آمد بجای الاغ از موتورسیکلت و اتومبیل استفاده می کنند(پیشرفت تمدن). ورزشکاران از امکانات مناسبی استفاده می کنند(پیشرفت تمدن). مردم برای آشنایی با سایرفرهنگ ها و کشورها از اینترنت و دیگر وسایل ارتباط جمعی استفاده می کنند(پیشرفت تمدن). تلفن و ایمیل و …. جای نامه و پیغام را گرفته(پیشرفت تمدن) و ووو…….

نتیجه می گیریم که فرهنگ مادی در جناح (تمدن) از پیشرفت خوبی برخوردار بوده اما فرهنگ معنوی درجا زده. نتیجه آن پیش آمدن تأخر فرهنگی و به دنبال آن بیماری های اجتماعی در این شهر بوده و خواهد بود.

تأخر فرهنگی در جناح مثل مثال جاده بندرلنگه – بستک و افزایش تصادف عمل می کند. یکی از علل اصلی مشکلات و بیماری ها و تصادفات اجتماعی و انحرافات و . . .? تأخر فرهنگی بوده و خواهد بود. برخی از مشکلاتی که بدلیل عدم همراهی فرهنگ مادی و معنوی در جناح روی داده از این قرار است:

- جوانی که زبان خارجه نمی داند به برنامه های علمی و آموزشی کانال های بیگانه توجهی نکرده و به جای آن به کانال های غیر مشروع روی می آورد……….

- ورزشکاری که طایفه گرایی را تجربه کرده بجای تمرکز بر استفاده صحیح از امکانات باشگاهش برای پیشرفت ، از این امکانات برای نشان دادن برتری طایفه ای اش استفاده می کند. قطعاً این ورزشکار بدبخت و احمق، بجای پیشرفت، پسرفت می کند. ورزشکاری که امکانات باشگاهش نسبت به ۲۰سال قبل بهتر شده و پیشرفت داشته(تمدن) اما باورهایش نسبت به ورزش پیشرفتی نداشته(فرهنگ معنوی) نمی تواند از این امکانات برای پیشرفت ورزشش درست استفاده کند. به همین دلیل است که ورزش جناح بجای پیشرفت و معرفی استعدادهای بالقوه ، راه زوال را در پیش گرفته است…….

- نمونه دیگر از بیماری های اجتماعی جناح که ریشه در تأخر فرهنگی دارد را در مساجد می توان دید. مساجد جناح به لحاظ ظاهری و ابزار و ادوات استفاده شده توسعه چشمگیری پیدا کرده اند(پیشرفت تمدن) . در همین مساجد که حالا زنان هم در رمضان و نماز قیام به جماعتشان افزوده شده اند،بعنوان مثال در نمازخانه زنانه در سال گذشته در بین نمازهای قیام بین زنان برسر جا و محل نماز خواندن درگیری پیش آمده بود. در همین مساجد بانوان محترمه با تیپ و لباس و عطر و خلاصه با ظاهری ضد دینی به قلب سنگر دین می روند. علمای عزیز جناح هم خوشحال و خرسند از اینکه جماعت مساجدشان با قدوم بانوان زیاد شده اما غافل از اینکه خیلی از قرار دوست پسر و دوست دخترها، دقیقاًقبل از ادای فریضه ی نماز قیام است.!!!!!….ر…. مثال دیگر دراین زمینه پیشرفت برخی وسایل ارتباطی از قبیل بلندگو است. در حالی که مساجد از بلندگوهای قوی تر و بهتری نسبت به گذشته استفاده می کنند اما حرفهایشان کمتر از گذشته شنیده می شوند!!!!!!!………….

- نمونه دیگری از بیماری های ناشی از تأخر فرهنگی در جناح، پدیده مزاحم تلفنی است. در فرهنگی که پدرسالاری مشخصه بارز آن است و زن جایگاه چندانی ندارد و روابط زن و مرد بسیار سخت گیرانه تعریف شده(فرهنگ معنوی جناح) پدیده ای بنام تلفن وارد می شود(پیشرفت تمدن). بدیهی است که در این جامعه تلفن به ابزاری برای دور زدن زندان ارتباط با جنس مخالف تبدیل شده و مردمی که تا دیروز تصور ارتباط با جنس مخالف دیوانه شان کرده بود امروز تلفن را می بینند و مزاحم زن و بچه مردم می شوند. شاید هم مزاحم مرد و بچه مردم ..

در همین جامعه موبایل به ابزار جمع آوری فیلم های سکس و پیام های کوتاه مستهجن و فیلمبرداری از نوامیس و بردن آبروی این و آن و …….تبدیل خواهد شد.
راه حل چیست؟

برای برون رفت از این مشکل و حل معضل پس افتادگی فرهنگی در جناح باید فرهنگ معنوی و فرهنگ مادی را متعادل ساخت. مطمئناً ما قادر نیستیم تا فرهنگ مادی یا تمدن را به قهقرا ببریم. تنها کاری که از ما ساخته است اینست که فرهنگ معنوی را – البته با توجه به ارزشهای دینی – به جلو هل دهیم. البته این کار ، کار سختی است و به تلاشی همه جانبه نیازمند است.

با سخنرانی و حرف و شعار هم نمی شود این کار را کرد. باید به خرافات و بدعت ها و? آداب و رسوم غلط و اشتباهات حمله ورشد. باید تغییر کرد و تغییر داد. باید طرحی نو درانداخت.

باید به هر باوری که احمقانه است حمله ور شد. تعصبات طایفه ای احمقانه است باید دورش انداخت. باورهای کلیشه ای و کپک زده را باید اصلاح کرد. و باید کاری کرد تا فرهنگ معنوی ظرفیت نگهداری فرهنگ مادی را دوباره بدست بیاورد. انشاءالله…………………………

نویسنده:

بهرام فولادچنگ